Wokół dnia poprzedzającego Boże Narodzenie narosło wiele zwyczajów. Wiążą się one bardziej z kulturą ludową niż z wiarą. W poszczególnych regionach naszego kraju część z nich jest inna, są jednak i takie, w które wierzono w każdym zakątku Polski.
Co z tych starych przesądów zachowało się do czasów współczesnych? Jakie są zwyczaje przestrzegane w Wigilię w poszczególnych regionach Polski?
Pomorze
Wieczorem w Wigilię na Pomorzu dzieci ustawiają na parapetach talerze. Rankiem w Boże Narodzenie biegną sprawdzić, czy znajdują się na nich słodycze. To tradycja pielęgnowana w wielu domach na Pomorzu od bardzo dawna. Na Pomorzu prezenty dzieci otrzymują w dzień Bożego Narodzenia. Przynosi je nie święty Mikołaj, ale Gwiazdor – postać ubrana w kożuch przewrócony na lewą stronę i przewiązanym słomianym powrozem.
Górny Śląsk
Stare, magiczne zabiegi, które miały zapewnić powodzenie w przyszłym roku wciąż są kultywowane w wielu śląskich rodzinach. I tak w Wigilię większość osób stara się wstać, jak najwcześniej. Ale nie można nastawiać budzika, nie można też zostać obudzonym przez innego członka rodziny. Koniecznie trzeba wstać samemu. Miało to gwarantować punktualność w kolejnym roku. Na Wigilię i Boże Narodzenie trzeba też naszykować zapas drewna. Nie można go rąbać 24 grudnia, jeśli chce się ustrzec bólów głowy. Na Górnym Śląsku w Wigilię Bożego Narodzenia nie wbija się także gwoździ. Nikt nie chce ryzykować, że w nowym roku będą bolały go zęby.
Wielkopolska
Dawniej wierzono, że 24 grudnia domy nawiedzane są przez dusze zmarłych. Dlatego tego dnia w wielkopolskich domach zanim usiądzie się na krześle dmucha się na nie i przeprasza duszę, która na tym krześle może siedzieć. O zwyczaju tym w wielu domach na terenie Polski wciąż się pamięta. Zwyczajem przejętym od poprzednich pokoleń jest także ostrożne obchodzenie się z ostrymi narzędziami, w tym także z nożami. Wszystko to po to, aby nie zranić dusz zmarłych, którzy w Wigilię nawiedzili dom swoich bliskich.
Niektóre wigilijne zwyczaje wciąż są żywe w wielu regionach naszego kraju.
